Αγαπητές/τοί επισκέπτες,
Σας καλωσορίζουμε στο δικτυακό τόπο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Διδακτική Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας: Διεπιστημονική Προσέγγιση» (ΠΜΣ ΔιΘΕΤΠΕ:ΔΠ). Το συγκεκριμένο ΠΜΣ αποτελεί μια εκπαιδευτική κοινότητα μάθησης, έρευνας και καινοτομίας που βρίσκεται σε διαρκή αποστολή εξερεύνησης της Διδακτικής των Θετικών Επιστημών, υπό το πρίσμα της Διεπιστημονικής Προσέγγισης. Το ΠΜΣ συνεισφέρει τόσο στην εκπαιδευτική πραγματικότητα της χώρας μας όσο και διεθνώς, καθώς προωθεί τη συστημική-ολοκληρωμένη προσέγγιση των προγραμμάτων σπουδών των Θετικών Επιστημών με τη διεπιστημονική προσέγγιση.
Το ΠΜΣ «Διδακτική Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας: Διεπιστημονική Προσέγγιση» εντάσσεται στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού (Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ.) του Πανεπιστημίου Αιγαίου και οδηγεί σε Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης και της Αγωγής (Master of Education). Το πρόγραμμα ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2014 με πρωτοβουλία και σχεδιασμό του Καθηγητή Φραγκίσκου Καλαβάση (Υ.Α. 62055/Β7/2014, Φ.Ε.Κ. 1137/05.05.2014, τ. Β’). Επανιδρύθηκε το 2018 (ΦΕΚ 3246/08.08.2018, τ. Β’) και λειτουργεί αναμορφωμένο, σύμφωνα με τον Ν.4957/2022, με την Υπ. Αρ. 45831 απόφαση της Συγκλήτου (ΦΕΚ 7151/10.12.2023, τ.Β’). Τελευταία τροποποίηση του πλαισίου λειτουργίας του έγινε με την Υπ.Αρ.14/27.03.2024 απόφαση της Συγκλήτου. Το ΠΜΣ βρίσκεται υπό διαδικασία πιστοποίησης της ΕΘΑΑΕ στην οποία έχει καταθέσει φάκελο πρότασης πιστοποίησης τον Ιανουάριο του 2024.
Το εν λόγω ΠΜΣ πρωτοπορεί στην Διδακτική για την ολοκληρωμένη προσέγγιση των Μαθηματικών των Φυσικών Επιστημών της Πληροφορικής και της Τεχνολογίας, ή πεδίων STEM όπως αναφέρονται συντομογραφικά τα τελευταία χρόνια, στοχεύοντας στην αριστεία, υπό την έννοια της διαρκούς βελτίωσης, στην ειδίκευση των εκπαιδευτικών, στην έρευνα και στις καινοτόμες εφαρμογές στο πεδίο της διεπιστημονικής μάθησης, ως μεθοδολογίας της «ολοκληρωμένης προσέγγισης» στην εκπαίδευση. Η «ολοκληρωμένη προσέγγιση» στην εκπαίδευση αφορά το συνδυασμό των διαφορετικών επιστημονικών πεδίων κατά την εκπαιδευτική διαδικασία ώστε να παρέχεται περισσότερο ολιστική, συνδεδεμένη και σχετική για τους μαθητές εκπαιδευτική εμπειρία σε σύγκριση με τη συμβατική μονοθεματική/μονοεπιστημονική προσέγγιση και τη διακριτή-απομονωμένη διδασκαλία των μαθημάτων κάθε επιστημονικού πεδίου.
Στις βασικές μεθόδους ολοκλήρωσης περιλαμβάνονται η διεπιστημονική (interdisciplinary), η πολύ-επιστημονική-διαθεματική (multidisciplinary) και η δια-επιστημονική (transdisciplinary). Η διεπιστημονική προσέγγιση αξιοποιεί τις συνδέσεις και τις σχέσεις μεταξύ των επιστημονικών κλάδων, επιτρέποντας στους μαθητές να διακρίνουν το συνδυασμό εννοιών και μεθοδολογιών από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, προκειμένου να αποκτήσουν πληρέστερη κατανόηση κάθε πεδίου. Η πολύ-επιστημονική/διαθεματική προσέγγιση περιλαμβάνει τη μελέτη ενός θέματος υπό τη διακριτή οπτική γωνία των διαφόρων επιστημών, όπου οι γνώσεις συντίθενται για να παρέχουν μια πιο σφαιρική κατανόηση. Η δια-επιστημονική προσέγγιση καταλύει τα όρια μεταξύ των επιστημονικών κλάδων και συχνά περιλαμβάνει τη συν-δημιουργία γνώσης με ενδιαφερόμενα μέρη εκτός της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Η σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης
Η διεπιστημονική προσέγγιση στην εκπαίδευση παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα, επειδή μπορεί να βελτιώνει τη μάθηση, καθώς προωθεί την πιο ολιστική κατανόηση πολύπλοκων συστημάτων και επιτρέπει στους μαθητές να παρατηρούν ευρύτερα τα ζητήματα συνδέοντας διαφορετικούς τομείς γνώσης. Επιπλέον, μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα των μαθητών να επιλύουν κριτικά σύνθετα προβλήματα του πραγματικού κόσμου, τα οποία απαιτούν γνώσεις και δεξιότητες από πολλούς κλάδους, καθώς τα θέματα αναλύονται από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Συγχρόνως, η Διεπιστημονική Προσέγγιση ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή των μαθητών, καλλιεργεί την επικοινωνιακή και συνεργατική ικανότητα καθιστώντας τη μάθηση ελκυστική και πιο ουσιαστική. Επίσης, με τη Διεπιστημονική Προσέγγιση διευκολύνεται η ανάπτυξη της ικανότητας καινοτομίας και δημιουργικότητας, μιας και οι μαθητές μαθαίνουν να σκέφτονται πέρα από τα συμβατικά όρια και, παράλληλα, να συνδυάζουν ιδέες με νέους τρόπους.
Συνοψίζοντας, η διεπιστημονική προσέγγιση στην εκπαίδευση αφορά τη γεφύρωση διαφορετικών τομέων γνώσης για την προώθηση βαθύτερης κατανόησης και μιας πιο ευρείας προοπτικής για την μελέτη των διαφόρων θεμάτων. Η διεπιστημονική προσέγγιση αναδύεται ιδιαίτερα πολύτιμη στον σημερινό διασυνδεδεμένο και ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο της υπολογιστικής νοημοσύνης, όπου οι προκλήσεις και οι καινοτομίες αφορούν συνήθως τον συνδυασμό γνώσεων από πολλαπλούς τομείς.
Το Πρόγραμμα Σπουδών του ΠΜΣ
Το ΠΜΣ «Διδακτική Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας: Διεπιστημονική Προσέγγιση» παρέχει υψηλής ποιότητας Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ), συστηματικά αναθεωρούμενο και βελτιούμενο, το οποίο συνδυάζει σε βάθος τη σύγχρονη Διδακτική των Μαθηματικών, των Φυσικών Επιστημών, της Τεχνολογίας και της Πληροφορικής με την Υπολογιστική Σκέψη. Το ΠΣ του ΠΜΣ είναι σχεδιασμένο με σταθερές αρχές, ώστε να αντανακλά τις σύγχρονες εκπαιδευτικές θεωρίες, τις εξελίξεις στη Διδακτική και τη Μαθησιακή Τεχνολογία και τις βέλτιστες πρακτικές για τη διδασκαλία των Θετικών Επιστημών με ολοκληρωμένο, διεπιστημονικό τρόπο. Σε μια εποχή κατά την οποία η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) αναδιαμορφώνει δραστικά το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και παράλληλα, τους τρόπους μάθησης και διδασκαλίας, το ΠΣ του ΠΜΣ δίνει έμφαση στην κατανόηση και στην αξιοποίηση των εφαρμογών της ΤΝ καθώς και στη διδασκαλία αυτής, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγχρονου διεπιστημονικού πεδίου. Το ΠΣ του ΠΜΣ προετοιμάζει κατάλληλα τους/τις εκπαιδευτικούς μας, ώστε να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή ικανότητας σχεδιασμού και εφαρμογής της Τεχνολογικά-Ενισχυμένης Μάθησης. Οι εξεταζόμενες διδακτικές προσεγγίσεις του ΠΣ γεφυρώνουν τα πεδία STEAM μεταξύ τους σε επίπεδο κοινών εννοιών, μεθόδων και αναπαραστατικών συστημάτων καθώς και σε επίπεδο επιστημολογίας. Ειδικότερα, τα μαθήματα του ΠΣ συνδέουν τα πεδία STEAM με τις Θεωρητικές Επιστήμες και τις Τέχνες μέσα από σύγχρονες μαθητοκεντρικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις, όπως της συνεργατικής διερεύνησης, του πειραματισμού, των σχεδίων εργασίας, της επίλυσης προβλήματος, του σχεδιασμού, του μαστορέματος, της δημιουργικής έκφρασης, της φαντασίας και του παιχνιδιού. Τα μαθήματα του ΠΜΣ σε συνδυασμό με την Πρακτική Άσκηση και τη Διπλωματική Εργασία παρέχουν ένα ισορροπημένο πλαίσιο οικοδόμησης θεωρητικών γνώσεων και εφαρμοσμένων ικανοτήτων για αξιοποίηση σε κάθε είδους εκπαιδευτικό περιβάλλον. Τα μαθήματα μεθοδολογίας της έρευνας και η διπλωματική εργασία αναπτύσσουν, ακόμα, τις μεταγνωστικές ικανότητες των φοιτητών/τριών μας, ώστε να μπορούν να επικαιροποιούν διαρκώς τις γνώσεις τους και να αντιμετωπίζουν νέα προβλήματα που θα εμφανίζονται στην πορεία τους μελλοντικά.
Το διδακτικό προσωπικό
Το διδακτικό προσωπικό του ΠΜΣ απαρτίζεται από ειδήμονες στο αντικείμενό τους με πραγματικό ερευνητικό ενδιαφέρον και πλούσιο ακαδημαϊκό έργο σχετικά με τη διεπιστημονική προσέγγιση στην εκπαίδευση. Στα μαθήματα, συχνά, διδάσκουν από κοινού, συνεργαζόμενοι, καθηγητές και καθηγήτριες διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων για το διεπιστημονικό εμπλουτισμό του προγράμματος. Συνεργαζόμενοι καθηγητές και καθηγήτριες από την Ελλάδα και το εξωτερικό παραδίδουν διαλέξεις και υλοποιούν εργαστήρια στο πλαίσιο των μαθημάτων ή των ημερίδων που διοργανώνει το ΠΜΣ, συχνά από κοινού με άλλους φορείς, δια ζώσης ή/και μέσω διαδικτύου. Σταθερές διεθνείς συνεργασίες, συμμετοχή σε συνέδρια, διεθνή ερευνητικά προγράμματα κοσμούν το έργο του διδακτικού προσωπικού και τροφοδοτούν τα μαθήματα και τις εκδηλώσεις του ΠΜΣ.
Η φοίτηση στο ΠΜΣ
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που επιλέγονται να συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι ευαισθητοποιημένοι ως προς τη σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης και επιθυμούν να τη σπουδάσουν σε βάθος. Το ΠΜΣ εξασφαλίζει στις φοιτήτριες και στους φοιτητές του πρόσβαση σε ακαδημαϊκούς πόρους, αποτελεσματικές διοικητικές υπηρεσίες, παροχές φοιτητικής μέριμνας, ακαδημαϊκή συμβουλευτική υποστήριξη, κίνητρα και ευκαιρίες μελέτης και έρευνας, για να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα από τη φοίτησή τους. Η εκπαιδευτική διαδικασία στο ΠΜΣ γίνεται συνδυαστικά με μεθόδους δια ζώσης και μέσω διαδικτύου ώστε να διευκολύνονται από το ευέλικτο πρόγραμμα παρακολούθησης οι φοιτητές/τριες που διαμένουν μόνιμα εκτός της έδρας του ΠΜΣ, ή/και εργάζονται. Οι φοιτητές κατά τη φοίτησή τους έχουν ευκαιρίες να συμμετάσχουν σε ερευνητικά προγράμματα, συνεργατικές δράσεις με διεθνείς ερευνητικές ομάδες καθώς και να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Οι φοιτητές/τριες συμμετέχουν μέσω των εκπροσώπων τους σε συνεδριάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής του ΠΜΣ για ζητήματα που αφορούν τη διοίκηση, τη φοίτηση και τη διασφάλιση της ποιότητας του ΠΜΣ. Το ΠΜΣ με την συνύφανση της Διδακτικής των Θετικών Επιστημών, της δημιουργικής επίλυσης προβλημάτων και της δημιουργικής έκφρασης των Τεχνών, προετοιμάζει εκπαιδευτικούς ικανούς να εμπνεύσουν τις νέες γενιές των μαθητών, ώστε να σκέφτονται διεπιστημονικά με ευρύτητα, κριτικά και καινοτόμα. Οι απόφοιτοί/τές μας δεν είναι μόνο έμπειροι στη διεπιστημονική εκπαιδευτική προσέγγιση των πεδίων STEAM με την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών αλλά κατέχουν σύγχρονη, γόνιμη και διαχρονική, εξειδικευμένη γνώση για τη Διδακτική των Θετικών Επιστημών, ώστε να μπορούν τόσο να εργαστούν σε σχετικούς τομείς όσο και να συνεχίσουν στον ερευνητικό τομέα.
Πολιτικές ποιότητας
Το ΠΜΣ διαθέτει και εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ποιότητας και ρητά διατυπωμένη πολιτική ποιότητας για τη διαρκή παρακολούθηση και βελτίωση των υπηρεσιών, των λειτουργιών, της οργάνωσης και των αποτελεσμάτων του. Η Συνέλευση του Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ., η Διεύθυνση του ΠΜΣ σε συνεργασία με τη Συντονιστική Επιτροπή, το προσωπικό, τους/τις φοιτητές/τριες και τη Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας του Παν/μιου Αιγαίου υλοποιούν την πολιτική διασφάλισης ποιότητας. Φοιτητές, συνεργαζόμενοι φορείς και διδακτικό προσωπικό αξιολογούν το πρόγραμμα τακτικά, για να παρέχουν πληροφορίες αποτίμησης της αποτελεσματικότητάς του. Η διαρκής αναθεώρηση του ΠΣ του ΠΜΣ γίνεται με διεθνή προοπτική, ενώ η διεθνοποίηση της λειτουργίας του ΠΜΣ είναι βασικό μέλημα των μελών του.
Εν κατακλείδι
Στο ΠΜΣ «Διδακτική Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας: Διεπιστημονική Προσέγγιση» προσβλέπουμε στην υπέρβαση των ορίων ανάμεσα στα επιστημονικά πεδία που εντάσσονται συμβατικά τα σχολικά μαθήματα, χαρτογραφώντας την αλληλοπεριχώρηση μεταξύ των κλάδων των μαθημάτων, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μια πιο ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση στη σχολική μάθηση. Αποστολή μας είναι να αναπτύξουμε την ικανότητα των εκπαιδευτικών να πρωτοπορούν σε καινοτόμες και ολοκληρωμένες διεπιστημονικές μεθοδολογίες διδασκαλίας και στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό διεπιστημονικών εκπαιδευτικών περιβαλλόντων, προγραμμάτων σπουδών, εφαρμογών, εκπαιδευτικού υλικού, επιμορφώσεων και κάθε είδους εκπαιδευτικών έργων. Το ΠΜΣ μελετά και προωθεί εκπαιδευτικές πρακτικές που βασίζονται στην έρευνα και ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.
Εάν επιθυμείτε να συν-διαμορφώσετε τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην εκπαίδευση και σας ενδιαφέρει να εξερευνήσετε τη διεπιστημονική προσέγγιση συνδυάζοντας τη Διδακτική των πεδίων STEAM με την Υπολογιστική Σκέψη, την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις σύγχρονες Εκπαιδευτικές Θεωρίες με Συστημικό τρόπο, το παρόν ΠΜΣ σας ταιριάζει.
Σας προσκαλούμε στην εκπαιδευτική κοινότητα του ΠΜΣ, για να συμμετάσχετε ενεργά στον επιστημονικό διάλογο για το μέλλον της εκπαίδευσης στα Μαθηματικά, τις Θετικές Επιστήμες και την Ψηφιακή Τεχνολογία και να συν-δημιουργήσουμε μετασχηματιστικές, χειραφετικές μαθησιακές εμπειρίες για δημοκρατικά, δημιουργικά, αειφορικά, συμπεριληπτικά και κριτικά σκεπτόμενους μαθητές σε όλο τον κόσμο.
Με θερμές ευχές
Εκ μέρους της Συντονιστικής Επιτροπής,
Ο Διευθυντής του Π.Μ.Σ.
Καθηγητής Γεώργιος Φεσάκης